Gebelik Şekeri Nedir?

Gebelik Şekeri Nedir?

İlk defa gebelik sırasında saptanan ve esas olarak doğumdan 6 hafta sonra normale dönen diyabet (şeker) hastalığıdır; bir anlamda kanda glikoz (şeker) düzeylerinin yükselme durumudur. Toplumda görülme oranı %1–14 arasında değişir (ortalama %7)

Gestasyonel Dİyabet Neden Görülür?

Hastalığın gelişiminde etnik ve coğrafi farklılıklar söz konusudur. Bu hastalarda gebe kalmadan önce şeker hastalığı yoktur ve gebeliğin ilk 3 ayında kandaki şeker düzeyleri normaldir. İlk üç ayda kan şekerleri yükselen gebelerde gebelik öncesi saptanamamış şeker hastalığı düşünülür ve doğumdan sonra yüksek kan şekeri seviyeleri devam eder.

Gestasyonel diyabete (gebelik şekerin) yakalanma riski olan gebeler:

derece akrabalarında (anne, baba, kardeş gibi) şeker hastalığı olanlar

Gebelik öncesi vücut kitle indeksi yüksek olan gebeler (fazla kilolular)

Yüksek riskli etnik grup mensubu olmak

Önceki gebelikte gebelik şekerinin olması

25 yaş üzerindeki gebeler

Önceki gebeliğinde iri bebek(>4000gr) doğurmuş olmak.

Olumsuz gebelik öyküsü (tekrarlayan düşük, fetal kayıp vb).

Yukarıda sıralanan özelliklere sahip anne adayları gebelik şekeri açısından ilk viziten itibaren uyarılmalı ve mümkün olan en kısa zamanda hastalık açısından taranmalıdır.

Gebelik Şekeri Taraması

Tarama testleri glikoz tolerans testleridir. Hastanın durumuna ve doktorunun tercihine göre 50 gr 1 saat; 75 gr 2 saat veya 100 gr 3saat tarama ve tanı testleri uygulanabilir.

Özellikle tanı testleri olan 75 ve 100 gr yükleme testlerinde test öncesinde karbonhidratlı yiyecekleri kısıtlamamak (testlerden önceki üç gün 1 tane çikolatalı gofret yemek yeterli olacaktır) ve test günü en az 8 saat açlık gerekir.

Hastalığın Yönetimi ve yaklaşım

Testlerin sonucunda gebelik şekeri tanısı alan hastalara ilk yaklaşım diyetlerinin düzeltilmesidir. Hastaya uygun diyet seçildikten sonra diyetle 1 hafta geçirmesi beklenir ve haftanın sonunda parmak ucundan açlık tokluk 1. saat ve tokluk 2. saat şeker ölçümü yapılır.

Elde edilen değerler ışığında hastanın diyete uyumu veya bu diyetin hastaya uygun olup olmadığına yani yeterliliğine karar verilir. Şeker düzeyleri istenen düzeyde olduğu sürece hasta diyete gebelik boyunca devam eder ve ek tedavi gerekmez. Ancak kan şeker düzeyleri istenen düzeyde seyretmezse veya bebekte bazı bulgular gelişirse (iri bebek, amniyon sıvısının fazla olması) hastaya medikal tedavi (insülin) başlanabilir. Hastanın medikal tedavi alıp almaması tanıyı değiştirmez.

Gebelik Şekeri Düzeyi

Gestasyonel diyabette şeker düzeylerinin kontrolsüz seyretmesi hem anneyi hem bebeği hem de doğum zamanını ve şeklini etkileyebilir. Gestasyonel diyabette fetal anomali olmaz.

Fetusta oluşabilecek riskler: Fetal makrozoni (iri fetus)

Doğum travması riski

Doğum sonrası hipoglisemi (kan şekerinin düşmesi)

Doğum sonrası sarılığın uzaması

Doğum sonrası hipokalsemi, hipomagnezemi (düşük kalsiyum ve magnezyum)

Yenidoğan solunum problemleri

Uzun dönemde (çocukluk yıllarında) ise tip 2 diyabet riski ve obezite riski artar.

Annede oluşacak riskler:

Erken doğum riski

Enfeksiyonlara yatkınlık

Gebelik hipertansiyonu riski

Müdahalelei doğum veya sezaryan riski

Polihidroamnios (su fazlalığı)

Oluşabilecek bu sorunlar hastanın sıkı takibi, profesyonel diyetisyen desteği ile beslenmenin düzeltilmesi ve egzersiz ile önlenebilir.